پیامدهای برگزاری یک نشست بین المللی در همدان

استفاده با ذکر منبع بلامانع است

جواد مسعودی

تصور برگزاری یک اجلاس بین المللی در همدان که دارای پتانسیلهای بالقوه و بالفعل مناسبی برای برگزای انواع نشستها، اجلاس، جشنواره ها و … را در خود دارد، توقع زیادی نیست که بخواهیم آن را از مسئولین امر خواستار باشیم. استان همدان و خصوصاً شهر همدان با توجه به فاکتورهایی از قبیل جمعیت، جاذبه های گردشگری، آب و هوای مطبوع تابستانی، جاذبه های طبیعی و … همواره یکی از معدود نامزدهای برگزاری چنین مناسبتهایی بوده و خواهد بود. حال فرض کنید اگر میزبانی یکی از دپارتمانهای اجلاس سران جنبش عدم تعهد به همدان تعلق می گرفت؛ ما چگونه می توانستیم با یک میزبانی خوب و مطلوب نگاههای ملی و بین المللی را بسوی خود جلب کنیم.

یک استاد دانشگاه در این خصوص می گوید: آثار و تبعاتی که میزبانی و برگزاری یک نشست در استانها و شهرهایی مثل همدان می تواند داشته باشد، بسیار است و می توان در مولفه های بسیاری در این خصوص مانور داد. وی معتقد است در زمینه های تجاری و بازرگانی، توریستی، فرهنگی و حتی سیاسی می توان بهره برداریهای مطلوبی از این فرصت بدست آمده نمود. بطور مثال در حوزه فرهنگی و در دانشگاهها می توان با دعوت از چنین کارشناسانی که طبعاً افراد برجسته دانشگاهی نیز در میان آنها وجود دارد، برای برگزاری نشستهای دانشجویی دعوت بعمل آورده و کنفرانسهای علمی خوب و مفیدی برای اساتید و دانشجوها برگزار کرد. دکتر محمد توحیدفام استاد دانشکده علوم سیاسی واحد تهران مرکزی، تبادل اطلاعات علمی در زمینه آموزشی و پژوهشی بین کارشناسان خارجی، اساتید و دانشجویان را که می تواند بصورت تفاهم نامه و پروتکل فرهنگی بین کشورهای آنها و مثلاً دانشگاه بوعلی سینا همدان منعقد شود؛ از مهمترین آثار فرهنگی چنین میزبانی می داند و می گوید: این موضوع حتی می تواند در حوزه مدیریت شهری تسری داشته باشد و شهرداران و استانداران می توانند با برگزاری نشستهای کارشناسی با این کارشناسان خارجی؛ در حوزه شهرسازی و مدیریت شهری تبادل اطلاعات کرده و از تجارب آنها در بهینه سازی امور شهری استفاده ای مطلوب نمایند.   

به هر روی امید آن داریم تا با درایت مسئولین استانی، همراهی مردم و همدلی هر دو آنها بتوانیم در آینده ای نزدیک سهمی درخور توجه از پایتخت نشینان برای پایتحت تاریخ و تمدن کشور بدست آوریم؛ چرا که آثار و برکات میزبانی چنین برنامه هایی می تواند دستاوردهای بسیار خوبی برای شهر و استان ما داشته باشد که در اینجا به گوشه ای از آنها اشاره خواهم کرد.

 1- ایجاد فرصتی برای سهم خواهی از دولت:

همانطور که گفته شد برگزاری بخشی از اجلاس غیر متعهدها حداقل در سطح کارشناسان آن در همدان می تواند روزنه ای باشد برای اخذ امتیازات مالی و معنوی بیشتر در آینده؛ چرا که استان همدان با میزبانی شایسته در این سطح از اجلاس می توانست امتحان خود را بخوبی پس داده و نمره قابل قبولی برای میزبانیهای آینده چه در سطح ملی و چه بین المللی از خود بر جای گذاشته و مرکز نشینان را وادار کند تا از همدان در چنین مناسبتهایی به سادگی چشم پوشی نکنند. نمره قبولی در اینگونه آزمونهای استانی برای همدان می تواند علاوه بر توجه بیشتر مسئولین کشوری به همدان و مشکلات آن؛ نمایندگان کشورهای خارجی را نیز که میزبان آنها هستیم با فرهنگ، هنر، پیشینه تاریخی و آداب و رسوم این استان غربی کشور آشنا سازد. البته همانگونه گه پیشتر توضیح داده شد به جز همدلی و ا تحاد مردم و مسئولین و بدون برنامه ریزی و استفاده از افراد متخصص و کارکشته به نتیجه مطلوبی نخواهد رسید؛ پس از هم اکنون باید درس اتحاد و برنامه ریزی را مشق کنیم تا شاید در آینده بتوانیم سهمی از میزبانیهای امتیازآوری چون جشنواره های داخلی و خارجی همچنین اجلاسهای ملی و بین المللی را بدست آوریم.

2- جذب توریست و درآمدهای اقتصادی برای استان:

یکی از کارکردهای پیش بینی شده در حاشیه برگزاری اجلاس جنبش عدم تعهد، معرفی ظرفیتهای گردشگری ایران  می باشد. همدان نیز بواسطه جاذبه گردشگری کم نظیر و همچنین غنای تاریخی خود در کشور در صورتیکه میزبان یکی از بخشهای اجلاس غیر متعهدها می شد می توانست از این فرصت بخوبی استفاده کند. دستگاههای مرتبط با گردشگری با ایجاد تمهیدات لازم در این خصوص با ساماندهی اوقات اقامت نمایندگان خارجی این نشست، می توانستند ضمن نشان دادن آثار تاریخی و مراکز تفریحی استان به آنها که به نوعی نمایش هویت هکمتانه می باشد، درآمدهای ارزی را نیز برای هتلداران، فروشندگان صنایع دستی، آژانسهای مسافرتی شهری و برون شهری و … که نهایتاً سود آن منافع اقتصادی استان را نیز در بر می گرفت، ایجاد می کرد. این نمایندگان سیاسی کشورها که قابلیت تبدیل شدن به توریست را نیز دارا می باشند اگر فقط از شهر لالجین ما با آن استعداد از تولید صنایع دستی بازدید می کردند ضمن استفاده ارزی برای هنرمندان و فروشندگان این صنایع دستی می توانستند علاوه بر اینکه پیامبران صلح و دوستی ایرانیان و اهالی مادستان باشند، مبلغان خوبی برای تولیدات زیبا و منحصر به فرد صنایع دستی همدان در سطح جهانی نیز باشند. بنابراین همدان چنین فرصتی گرانبهایی را از دست داد؛ در جائیکه شیراز، اصفهان و تبریز از این موقعیت بدست آمده - که البته بواسطه داشتن فاکتورهای لازم جهت برخورداری از میزبانی چنین نشستهایی بوده - نهایت استفاده را بردند. اما دریغا در حالیکه تهران، مراکز استانهایی چون اصفهان و آذربایجان شرقی را برای میزبانی برخی از سطوح این اجلاس در نظر گرفته، این فرصت به دلیل نبود زیر ساختهای لازم از دست همدانیها پرید. این در حالیست که سازمان گردشگری آذربایجان شرقی که این روزها با زلزله ورزقان و اهر دست و پنجه نرم می کنند این روزها به معرفی آداب و رسوم خود در حاشیه اجلاس فوق پرداخته و آنوقت سازمان میراث فرهنگی و گردشگری همدان دست از پا درازتر به بهانه فراهم نبودن زیرساختها محروم از این شناسایی جهانی ماند. با تمام اینها می شد تا با ارائه مدل و ماکت از جاذبه های گردشگری استان در نمایشگاهی که به همین منظور در تهران برای شرکت کنندگان اجلاس در نظر گرفته شده است، جای خالی همدان از این سهم را به گونه ای و لو اندک پر کرد؛ اما متاسفانه در این زمینه نیز قدمی از سوی مسئولین مربوطه برداشته نشده است. این در حالی است که ماکتهایی از آرامگاه بوعلی، مسجد جامع همدان، سازه های هکمتانه و گنجنامه و یا نمونه هایی از آثار و صنایع دستی لالجین می توانست برای معرفی همدان به پایتخت ارسال شود. با این حال باید از پایتخت نشینان و بخصوص سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کل کشور به خاطر بیلبردهای عظیمی که در آنها جهت ترغیب میهمانان خارجی به مسافرت به شهرهایی نظیر اصفهان، تبریز، شیراز و همدان در اتوبانهای اصلی پایتخت در معرض دید خارجیان نصب کرده، تشکر ویژه ای داشته باشیم. 

3- فرصت جهانی شدن همدان:

 برگزاری اجلاس سران جنبش عدم تعهد با 120 عضو که بعد از مجمع عمومی سازمان ملل دومین سازمان و نهاد بین المللی با نزدیک به 75 درصد جمعیت جهان می باشد، بی شک می تواند فرصت خوبی برای رخ نمایی استانهایی چون همدان برای میزبانی یک مورد از آن حداقل در سطح کارشناسان باشد. این مهم وقتی میمون و مبارک مینمود که در ایامی که این روزها به نام روز همدان مزین است فرصت بسیار خوبی برای شناساندن این کهن شهر ایران باستان به جهانیان بود. همدان می توانست بواسطه این میزبانی کانون توجهات جهان باشد. یکم شهریور روز همدان و روز پزشک و پنجم شهریور نیز روز داروسازی نامگذاری شده است که هر دو آنها به بواسطه وجود ابن سیناست که در افتخار داشتنش را همدان با خود به یدک می کشد. از سوی دیگر خبرنگاران و عکاسان خارجی همراه کارشناسان و اعضاء این جنبش که به شهرها مسافرت می کنند همراه با خبرنگارن و عکاسان داخلی با ضبط زیباییهای طبیعت و مناظر دلنشین و جاذبه های توریستی استان، همدان و شهرهای توریستی آن را بیش از پیش در نزد جهانیان به تصویر کشیده و معرفی نمایند. در چنین ایامی کارشناسان و اعضای همراه عضو جنبش عدم تعهد که در تعداد بسیار زیادی به ایران سفر کرده اند ضمن انجام امور مربوط به اجلاس؛ فرصتی برای بازدید از این شهر و آثار و اماکن تاریخی اش را نیز می یافتند. ضمن اینکه به دلیل حضور این افراد اخبار همدان نیز در صدر اخبار جهان قرار می گرفت و پیامد چنین روندی حداقلش این بود که مسئولین، استان و شهر ما را بیش از این مورد توجه و نظر خود قرار می داند. تصور کنید که استان از پذیرایی گرشگرانی که میتوانستند به تنهایی صنایع دستی و هنرمندان زبر دست لالجین، گنجنامه، آرامگاههای بوعلی و باباطاهر و ... همدان، حیقوق نبی و میر رضی الدین تویسرکان، سراب گیان، سراب فارسبان و حمام حاج آقا تراب نهاوند، ارگ نوشیجان ملایر، خانه سید جمال الدین اسدآبادی و جای جای این استان را به جهانیان معرفی جامع تر نمایند؛ محروم شد، هم از درآمدش ارزی و هم از شهرت جهانی. ای دوصد لعنت بر مدیران نالایقی باد که این فرصت را از همدان گرفتند.  

4- فرصتی برای جهانی شدن رسانه ها و مطبوعات محلی:

قطعاً در زمان حضور تیمی از کارشناسان اجلاس غیر متعهدها در همدان، پوشش خبری این رویداد اولین موردی است که توجه مسئولین را به خود جلب می کرد و لذا در اینجا مطبوعات استانی و همچنین رسانه ملی با پوشش خبری نوشتاری و تصوری خوب و بی کم و کاست خود می توانستند قدرت و تخصص خود را در اجرای چنین اموری نه تنها به جهانیان که به رخ مسئولان کشوری نیز کشیده و در آینده آنها را برای میزبانی همدان به راحتی ترغیب نمایند. این مهم با توجه به وجود رسانه های محلی قدرتمند که در انعکاس اخبار استان به خوبی ایفای نقش می نمایند، زیاد دور از دسترس نبود اگر فقط اندکی وفاق و همدلی و احساس مسئولیت بود. تصور کنید روزنامه های استانی با آرم و لوگوی مخصوص خود در معرض دیدگان میلیونها بیننده در جهان قرار می گرفت و یا اینکه این مطبوعات با هدیه چندین نسخه از روزنامه های خود به کارشناسان خارجی مذکور و تیم همراه آنان که حاوی اخبار مربوط به نشست خود در همدان بوده؛ چگونه می توانستند جهانی شوند.

5- ساماندهی شهری بواسطه وجود خارجیان!

از آنجائیکه مطابق یک مثل قدیمی ایرانی، مرغ همسایه همیشه غاز است؛ شهر همدان نیز بواسطه وجود این کارشناسان در چنین سطحی می توانست شکل و رویی بهتر از این به خود بگیرد. در چنین حالتی محال بود که وضعیت نابسامانی که هم اکنون در میدان اصلی شهر حکمفرماست باقی می ماند. تصور کنید اگر یک نشست از اجلاس غیر متعهدها در همدان برگزار می شد، آنوقت تبعات خوش آن برای همدانیان ببینید چگونه رخ می نمود:

- استانداری با هماهنگی سازمان هواپیمایی در اولین گام فرودگاه دائم التعطیل همدان را برای ورود مسافران گرانقدر خارجی ظرف مدت یکهفته آماده می کند که البته این مهم با کمک بسیاری از نهادهای دولتی امکان پذیر می شود.

- شهردار شهر بلافاصله نسبت به جمع آوری دستفروشانی که حالا دیگر تقریباً تمام پیاده روها را به اشغال خود درآورده اند، اقدامی عاجل می کرد. او همچنین نسبت به نظافت و رفع کثیفی جوی ها و معابر پیاده و خیابانهای میدان اصلی شهر بسیار از خود تلاش نشان می داد تا مبادا خارجیان از دیدن صحنه های نازیبای شهر که هم اکنون مردم نظاره گر آنهایند؛ آزرده خاطر شوند. شهردار به خیابان اکباتان با آن اوضاع بسیار آشفته و ناهنجارش البته در این زمان بسیار بیش از این رسیدگی می کرد و آن را برای خارجیان و گردشگران آنها در عرض فقط چند ساعت تبدیل به خیابانی در حد بوعلی سینا می کرد. همچنین بساط زنده فروشی در خیابان باباطاهر نیز تا مدتی جمع می شد و مردم و رهگذران با خیابانی زیبا و در خور شأن پایتخت تاریخ و تمدن ایران مواجه می شدند.

- راهنمایی و رانندگی نیز از سویی دیگر کنترل ترافیک را بهتر از گذشته اعمال می کرد و اجازه نمی داد تا احدا از محوطه میدان مرکزی به آنسوی دیگرش برود. این عزیزان حتی نرده هایی برای جدا کردن پیاده روها از محوطه حریم میدان تدارک می دیدند تا مبادا مردم از هر سو که خواستند وارد میدان شوند و بدین ترتیب نظم شهری را برای این خارجیان به نمایش می گذاشتند.

- فرماندار نیز در حوزه خود به تکاپو می افتاد و بلافاصله در سامان دادن به مطالابات کارکنان دولتی که در مراکز مربوط به خود تجمع می کردند؛ نهایت تلاش را به خرج می داد و همه را راضی به خانه می فرستاد تا مبادا خارجیان به این موضوع حساس شوند.

- شورای شهر نیز در یک اقدام سنجیده و باورنکردنی ابتدا نرخ کرایه جدید تاکسیها و اتوبوسهای عمومی را به رانندگان اعلام می کند و سپس با همکاری شهرداری و شورای عالی ترافیک اقدام به نصب چندین پل عابر پیاده در نقاط لازم و حادثه خیز برای عبور و مرور خارجیانی که توجه به قانون را همواره در کردار خود نمایان می سازند، می نماید.

- سازمان تاکسیرانی نیز در اقدامی که بیشتر بهت مردم را به دنبال دارد اقدام به ساماندهی مسافرگیری تاکسیها و با ترتیب و نظمی مثال زدنی، می نماید و کارشناسان خارجی میهمان در این شهر را نیز با چنین نظمی به نقاط دیدنی شهر برای تفریح می برد.

- سازمان گردشگری استان نیز به منظور معرفی بیشتر جاذبه های گردشگری در همدان، ابتدا در اقدامی بجا عکسهای تخت جمشید را که هم اکنون در روی بلیطهای ورودی به آرامگاه بوعلی و باباطاهر خود نمایی می کند؛ تبدیل به عکس و نقشی از آثار باستانی استان همدان از جمله گنجنامه با همین خود مناره بوعلی و باباطاهر می کند و سپس برای این عزیزان خارجی بلیطهای نیم بهایی ترتیب می دهد تا همه آثار و جاذبه های استان را بتوانند که ببینند. و این داستان البته برای هر یک از مسئولان شهری و استانی به انحاء مختلف ادامه دارد ......

اینها که همه به یکباره راجع به آن صحبت، شد به میمنت وجود حضور کارشناسان و سفرای خارجی این جنبش در شهرمان می توانست که انجام گیرد تا شاید از رهگذر پایتخت نشینان تاریخ و تمدن نیز بهره ای کوتاه ببرند. تا بعد خدا عالم است و بس.