هیأت کبابیان همدان سابقه‌ای به قدمت نهضت مشروطه

استفاده با ذکر منبع آزاد است

جواد مسعودی

مساجد، حسینیه‌ها و تکایا اماکنی مقدس و در عین حال فعال در زنده نگه داشتن مراسم دینی و معنوی ما مسلمانان است که نقش انکارناپذیری در احیای فرهنگ عاشورایی خصوصا در ماه‌های محرم و صفر دارند. مردم هر محله و کوی و برزن هر ساله با توجه به نزدیکی به یکی از این مراکز، به عزاداری سالار شهیدان و اهل بیت او می‌پردازند. مضاف بر اینکه چنین مکان‌هایی خصوصا در مساجد همه روزه و در سه نوبت پذیرای خیل نمازگزاران آن محله است. بی‌شک در ارتقا و غنای فرهنگ عاشورایی و دینی و مذهبی مردم، نقش حسینیه‌ها، تکایا و مساجد از نهادهای تبلیغات اسلامی اگر بیشتر نباشد، کمتر هم نیست و در ایامی این چنین خصوصاً دهه اول محرم، مردم از کوچک و بزرگ و جوان و پیر پای منبر وعاظ و سخنرانان این اماکن درس‌های لازم را از قیام عاشورا و فلسفه آن قیام و در نهایت با عزاداری برای امام سوم شیعیان خواهند آموخت.

همدان از دیرهنگام دارای 7 هیأت عزاداری معروف در سطح شهر به اسامی هیأت بنه‌بازار، هیأت کوچه‌قصابان (گرجی)، هیأت کبابیان، هیأت چمن‌چوپان‌ها، هیأت امامزاده یحیی، هیأت گلپا و هیأت ورمزیار بوده است که در قدیم به آنها چمن گفته می‌شد، مثلاً چمن ورمزیار یا چمن کبابیان.

یکی از قدیمی‌ترین این هیأت‌ها در شهر همدان، هیأت حسینیه کبابیان است که قدمتی 106 ساله دارد. به عبارتی از زمان تولد مشروطه در ایران این هیأت توسط مرحوم حاج حسین معصومی و در سال 1285 در منزلش تأسیس می‌شود که بعد از آن مرحوم حاج محمد ستاری و مرحوم غلام معصومی این هیأت را تا سال 1353 اداره می‌کنند. متولی این هیأت که در مسجد یزدان بلوار خواجه‌رشید واقع شده است از سال 1353 به بعد مرحوم احمد ستاری می‌شود و هر ساله از همان سال تأسیس تا به امروز همواره پذیرای صدها تن از عزاداران خاندان اهل بیت و طهارت(ع) بوده است. هیأت امنای مسجد که از سال 1388 و با رأی مردم و اهالی محل انتخاب شده‌اند 7 نفر بودند که اکنون یکی از آنها به نام یحیی ارجمندی به دیار باقی شتافته است.

حاج رضا وفاصفت، حاج محمدحسین معصومی، حاج نصرا... سلیمانی، حاج علی امدادی، حاج جلال جمشیدی و حاج محمد کریم‌نسایی دیگر اعضای هیأت امنای این حسینیه و مسجد می‌باشند که با استفاده از اعانه و کمک‌های مردمی از سال 89 تا 91 اقدام به بازسازی و نوسازی مسجد و حسینیه کردند. البته برخی از افراد خیّر با اهدای سنگ و مصالح برای مسجد کمک خود را اینگونه انجام داده اند.

در این راه مبلغ ناچیزی نیز از سوی سازمان اوقاف و کمیته امداد امام(ره) به این بازسازی اختصاص داده شده است. اینگونه که وفاصفت و معصومی از اعضای هیأت مدیره این مسجد و حسینیه می‌گفتند؛ این نوسازی 85 میلیون تومان هزینه داشته است و در این خصوص مرکز رسیدگی به امور مساجد هیچ‌گونه کمکی تا به حال به این حسینیه و مسجد نداشته است.

بنیانگذاران این هیأت مذهبی در ابتدا زحمت بسیار زیادی برای برپایی و انجام مراسم مذهبی آنهم در دوران ستمشاهی کشیده بودند و به گفته معصومی در آن زمان از مردم با آبگوشت در دهه اول محرم پذیرایی می‌شده است. حسینیه کبابیان که ابتدا با 5 دیگ مراسم عزاداری ایام محرم و صفر را برای پذیرایی از عزاداران حسینی شروع کرده بود، اکنون به گفته وفاصفت دارای 25 دیگ و 22 اجاق گاز است که عمدتاً از سوی مردم و خود اعضای هیأت امنا وقف حسینیه شده است. در این میان نصرا... سلیمانی به عنوان مسئول آشپزخانه این حسینیه حدود 40 سال است که در مسجد یزدان به نمازگزاران و عزاداران حسینی خدمت می‌کند.

در ایام محرم و صفر در این حسینیه غوغایی است و معصومی مسئول تدارکات حسینیه یک هفته قبل از شروع محرم با همراهی اهالی به آذین‌بندی و نصب پرچم‌های عزاداری و مشکی و سبز اباعبدا...الحسین(ع) و حضرت ابوالفضل(ع) می‌پردازند. در دهه اول محرم، هر شب حسن رشیدی به ایراد سخنرانی‌های مختلف دینی، مذهبی، فرهنگی و اعتقادی برای مردم می‌پردازد و اکنون 18 سال است که وی به این کار در ایام عزاداری محرم مشغول است.

در این میان اما از نقش پیشکسوتان و خادمین امام سوم شیعیان که در این هیأت در جهت احیای فرهنگ عاشورایی زحمت کشیده و اکنون به دیار باقی شتافتند، نباید به سادگی گذشت. افرادی چون مرحوم آیت‌ا... شاهنجرانی، حاج محمد و احمد ستاری، حاج سید مهدی مساجدی، حاج یحیی ارجمندیان، حاج احمد رشیدی، حاج حسن توت‌زاری، حاج عبدا... برق‌لشگری، حاج نصرا... وفاصفت، حاج حسین و غلام معصومی، حاج عباس انتظام، حاج محمود شادفر، اخوان ساجدی، اخوان امزاجردی و ده‌ها نفر دیگر در زنده نگه داشتن این حسینیه و هیأت و در احیای فرهنگ عاشورایی در شهر همدان به سرور و سالار خود آقا امام حسین (ع) خدمت کرده‌اند و اکنون جای آنها خالی است.

امام جماعت مسجد یزدان که حسینیه کبابیان نیز در آن واقع است، به عهده حجت‌الاسلام و المسلمین حسن دانش‌خواه است و در این مکان مقدس هر شب جمعه مراسم دعای کمیل و زیارت عاشورا انجام می‌شود، ضمن اینکه شب‌های سه‌شنبه بعد از نماز مغرب و عشا نیز جلسه قرائت قرآن برقرار است. در ایام محرم و صفر نیز مراسم روضه‌خوانی خواهران و برادران زینت‌بخش محفل گرم نمازگزاران و اهالی محل است که تا آخر ماه صفر این مراسم ادامه دارد.

حاج رضا وفاصفت که مسئولیت هیأت امنای حسینیه و مسجد را بر عهده دارد با اشاره به علامت 21 تیغه حسینیه می‌گوید: این علامت در ابتدا 13 تیغه داشت که تنها یادگاری از دوران تأسیس این هیأت است که سابقه‌اش به سال نهضت مشروط برمی‌گردد و بعدها و در سال 1347 هشت تیغه دیگر به آن اضافه کردیم و با بازسازی این علامت آن را به شکلی که امروز می‌بینید درآوردیم که البته هزینه آن همه به عهده مردم و خود هیأت امنا بوده است.

 ابن‌سبیل به درمانده‌های راه می‌گویند که در اسلام به رسیدگی به حال آنها فراوان سفارش شده است و لذا یکی از مراکزی که می‌تواند در احیای فرهنگ کمک‌رسانی به در راه ماندگان نقش ایفا کند، مساجد و حسینیه‌هاست. در این خصوص وفاصفت و معصومی با تأکید بر اینکه تا به حال هیچ فقیر و در راه مانده‌ای از این مسجد دست خالی نرفته لزوم توجه به همنوعان خود را برای آحاد مردم متذکر شدند.

وقتی وارد این حسینیه می‌شوی علم و کوتل‌ها و پرچم‌های سبز و سیاه منقش به اسامی مقدس اباعبدا...الحسین(ع) و حضرت ابوالفضل(ع) به همراه علامت 21 تیغه‌ای که در روزهای تاسوعا و عاشورا در شهر خودنمایی می‌کند، انسان را به یاد این می‌اندازد که اگر در چنین برهه‌ای از تاریخ که دشمنان قسم‌خورده‌ ما از هر نوع ضربه زدن به اعتقادات و دین جوانان ما کوتاهی نمی‌کنند، چنین مساجد و حسینیه‌هایی که هرساله فرهنگ بزرگ عاشورایی را به جوانان امروزی ما درس می‌دهند، نبودند و اگر نبودند پیشکسوتان مرحومی که در ابتدا یادی از برخی از آنها شد، تا این سنت را زنده نگه دارند، به راستی جوانان ما الان چه تفسیری از دین و مذهب خود می‌داشتند. بنابراین لزوم توجه هرچه بیشتر به چنین مساجد، حسینیه‌ها و تکایایی برای دستگاه هایی چون اوقاف و امور خیریه، مرکز رسیدگی به امور مساجد و سازمان تبلیغات اسلامی بیش از پیش روشن می‌شود. امید آن است که درس بزرگ عاشورا سرلوحه زندگی همه ما اعم از آحاد مردم و مسئولان حکومت اسلامی باشد. انشاءا...